“`html

Vatikan’daki Yeni Papa Seçimi Başlıyor

Bugün, küçük bir kardinal grubunun liderini seçerek yürüttüğü heyecan dolu süreçle birlikte Vatikan’da önemli bir dönüm noktası yaşanıyor. 12 yıl boyunca Katolik Kilisesi’nin ruhani lideri olarak görev yapan Papa Francesco, 21 Nisan sabahı 88 yaşında vefat etmişti. Bu olayın ardından gelen sede vacante (boş makam) süreci, Katolik Kilisesi’nin yeni liderinin kim olacağını belirlemek için önemli bir fırsat sunuyor.

Farklı ülkelerden gelen 252 kardinal, Papa Francesco’nun cenaze töreninin ardından başlayan sekiz günlük toplantılarda, bir sonraki papa için nasıl bir profil oluşturulması gerektiğini tartıştı. Toplantılarda, Kilise içinde yaşanan cinsel taciz vakaları, yolsuzluklar, dünya barışı ve göç sorunları gibi konular gündeme geldi. Toplantılara katılan kardinal sayısının yalnızca 133’ü 80 yaşından küçük olduğu için seçme işlemlerine dahil olabiliyor. Bu kardinal grubunun yaş ortalaması 70 olup, en genç üye 45 yaşında, en yaşlı üye ise 79 yaşındadır.

550 Yıllık Sistina Şapeli’nde Seçim Töreni

Bugün, yerel saatle 16.30 civarında, seçici kardinaller dualar ederek Vatikan Müzeleri’ndeki ünlü Sistina Şapeli’ne kapanacak. Burada, Hristiyanlığın en çok takipçisine sahip Katolik Kilisesi’nin kurucusu olan Aziz Petrus’un halefini seçme işlemi gerçekleştirilecek. Bu tarihsel Konklav, Sistina Şapeli’nde 26. kez yapılacak.

Özel olarak hazırlanan şapelin içinde, yeni papanın seçilip seçilmeyeceğini belirleyecek olan sonucun müjdecisi olacak beyaz ve siyah dumanı üretecek iki eski soba kurulmuş durumda. Dumanın rengi, kullanılan özel kimyasallarla oluşturulacak. Bacadan dumanın çıkması, 10 metre yüksekliğindeki bakır borular aracılığıyla sağlanacak. Dumanın yeterince çıkmaması durumuna karşı sobada, elektrik destekli bir fan da bulunuyor. Ayrıca, şapelin tabanı, değerli mozaiklerle kaplanmış olduğundan, özel bir ahşap platform ile kaplandı; bunun üzerine kardinallerin oturacağı sandalyeler yerleştirildi.

Seçim Süreci ve Gizlilik

Seçim süreci, “extra omnes” ifadesinin söylenmesiyle başlayıp Sistina Şapeli’nin kapıları kapatılacak. Oylama işlemleri günde dörder kez olmak üzere sabah ve öğleden sonraları gerçekleştirilecek. Bugünkü ilk oylamada, saat 19.00 civarında bacadan duman çıkması bekleniyor. 400 yıl önce belirlenen kurallara göre, oy pusulaları kimseye gösterilmeden mühürlü sandıklara atılacak.

Papalık için, vaftizli bir Katolik ve bekar erkek olma şartı bulunan tek kriter olsa da, genellikle papalar kardinaller arasından seçiliyor. Adaylık söz konusu değil; din adamları, papalığı sürdürebileceğine inandıkları herhangi bir kardinalin adını oy kâğıdına yazıyorlar.

Yeni papa seçiminin gerçekleşmesi için oyların üçte ikisini alması gerekiyor. İlk 34 turda bir lider belirlenemezse, en çok oyu alan iki kardinal arasında balotaj yapılacak. Seçilen aday, papalık görevi için kabul edip etmeyeceğine dair bir karar verecek ve hangi havari ismini almak istediği sorulacak. Kabul ettiği takdirde oy pusulaları ip üzerine dizilerek şapeldeki sobaya atılacak. Eğer beyaz duman çıkarsa yeni papa seçildiği anlamına gelecek, siyah duman çıktığında ise seçim sonucunun belirsiz olduğu anlaşılacak.

Seçim sonrası yeni papa, hemen Ağlama Odası’na götürülecek. Bu odanın isminin kaynağı, papaların yaşadığı duygusal yoğunluk ve bazılarının burada gözyaşlarına kapılmasından geliyor.

Kardinal Seçim Sürecindeki Gizlilik

Yüzyıllardır süregelen geleneklere dayanan Konklav, papalık seçimlerinin yoğun gizlilik içinde gerçekleştirildiği anlamına geliyor. “Cum clave” yani “anahtarla kilitlenmiş” kelimesinden türetilen Konklav süreci, kardinallerin Sistina Şapeli’nde kilitlenerek dış dünyadan tamamen izole edildiği bir durumu ifade eder.

Konklav süresi boyunca kardinallerin cep telefonları ve diğer elektronik aletleri görevli kişiler tarafından alınarak dış dünyadan kopmaları sağlanır. Seçim işlemleri sırasında gizliliği sağlamak amacıyla üst düzey güvenlik önlemleri alınarak sinyal kesiciler devreye girebilir. Gizlilik yemini bozan din adamlarına aforoz, laiklere ise Kilise’nin imkanlarını kaybetme cezası verilecektir. Tarihteki en uzun Konklav 1006 gün sürerken, en kısa süre ise 10 saatle sonuçlanmıştır.

Bölünmüş Bir Kilisenin Seçimleri

Bu Konklav, Papa Francesco’nun ardında bıraktığı bölünmüş bir Kilise yapısında gerçekleşiyor. Geçmişteki reformları, Kilise’yi daha modern ve dışlanan toplulukları kucaklayıcı hale getirme çabaları, aşırı muhafazakâr kardinallerin tepkisini çekmiştir. Bu kardinaller, Papa Francesco’nun bırakmış olduğu mirasın Kilise’yi bir felakete sürüklediği yönünde eleştirilerde bulunmuş ve yeni papa için bu çizgiyi takip etmemesi gerektiğini vurgulamışlardır. Ancak bazı Vatikan uzmanları, bu Konklav’daki muhafazakârların azınlıkta olduğunu savunuyor.

Ilımlı muhafazakârlar ve ilerici kardinaller, herhangi bir bölünmenin olmadığını göstermek üzere hızlı bir seçim sürecinin gerçekleşeceğini belirtiyor. Ancak Vatikan uzmanı Marco Politi, bunun aksine, Kilise’nin mevcut bölünmüşlük durumunun göz ardı edildiğini ifade ederek, bu süreçte gerçek bir dramatikliğin yaşanacağını öngörüyor.

Papa Francesco, Kilise’nin belirli bölgelerle sınırlı kalmadan daha küresel bir kimlik kazanması gerektiğine inanarak, pek çok yüzyıldır temsil edilmeyen ülkelerden kardinallere atama yapmıştı. Bu konuyla ilgili olarak, Güney Sudan gibi ülkeler önemli bir noktaya sahip. Ancak yapılan bu atamalar, kardinallerin çoğunun birbiri ile tanışmamasıyla birlikte yeni seçimlerde sorun oluşturabilir.

Jeopolitik Etkiler ve Favori İsimler

Kardinal Pietro Parolin, bugünlerde favori isimlerden biri olarak öne çıkıyor. Ancak, onun papalık konusundaki deneyimi oldukça sınırlı. Daha çok bürokratik bir karakter olarak tanımlanan Parolin, mevcut durumun yabancı tartışmalarını göğüsleyecek bir yapıya sahip değil. Bunun yanı sıra birçok kardinaller tartışmalara neden olabilecek isimlerin üzerinden geçiyor.

Geçmiş seçimlerde yaşanan belirsizlikler nedeniyle, bugün de bazı favori isimlerin varlığına rağmen, yine de öngörülemeyen bir durum ile karşılaşma olasılığı yüksektir. 2013’teki seçimlerde hiçbir uzmanın tahmin edemediği Kardinal Jose Maria Bergoglio’nun beklenmedik bir şekilde kazanması bu belirsizliğin bir örneğidir. Yeni papa, son dönemlerde gündeme gelen cinsel istismar vakaları ve mali yolsuzluklarla da başa çıkmak durumunda kalacak. Bu durum, dünya genelinde dinin giderek daha az ilgi gördüğü gerçeği ile birleşiyor.

Birçok uzman, 68 yaşındaki Filipinli Kardinal Luis Antonio Tagle’nin Adı’nın bu süreçte geçmesinin önemli olduğunu vurguluyor. Tagle, teolojik düşünceleri ve gençlere yakın tarzıyla “Asyalı Francesco” olarak tanınıyor ve potansiyel bir lider adayı olarak öne çıkıyor.

“`