İstanbul Mukavelesi İngiltere’de yürürlüğe girdi
Seher Alp
3 min read
İngiltere’de imzalandıktan 10 yıl sonra onaylanan İstanbul Kontratı, göçmen bayanları mesken içi şiddetten koruyan unsura konulan çekince ile bugün yürürlüğe girdi. Bayan hakları örgütleri, İngiltere’nin 59. Madde’ye koyduğu çekinceyi bir sefer daha eleştirdi.
Uluslararası Af Örgütü İngiltere Şubesi Yöneticisi Sacha Deshmukh yazılı açıklamasında, hükümetin, bayanları mesken içi şiddete karşı korumak için “yeterince adım atmadığını” kaydetti:
“Hükümet kontratın 59. Maddesi’ne sessiz sedasız çekince koyarak, bu ülkede yaşayan en savunmasız durumdaki bayanların bir kısmını, yani göçmen bayanları yüz üstü bırakmaya devam ediyor.”
Örgüt, hükümetin bu kararıyla, kararlarını hiçbir temelde ayrımcılık yapmadan uygulama mecburiliği getiren kontratın temel unsurlarından birine de “aykırı davrandığını” belirtti.
İstanbul Sözleşmesi’nin 59. Hususu, bir ülkede eşi ya da partnerine bağlı olarak oturma müsaadesi bulunan bayanlara şiddet görmeleri halinde eş ya da partnerlerinden bağımsız halde ikamet verilmesini öngörüyor.
Söz konusu hususta, “Bağımsız oturma müsaadesinin verilmesine ve mühletine ait şartlar iç hukuk tarafından belirlenir” deniyor.
‘Kadınlar istismardan kaçınma ile hudut dışı ortasında seçim yapmak zorunda bırakılmamalı’
Eski İçişleri Bakanı Priti Patel bu yıl içerisinde İngiltere’nin mukaveleyi 59. Madde’ye çekince koyarak onaylayacağını açıkladığında, bayan ve göçmen hakları örgütleri bu karara reaksiyon göstermişti.
80’den fazla örgüt imzaladıkları açık mektupta, kararın göçmen bayanları hayati dayanaktan yoksun bırakacağını ve istismarcı eş ve partnerlere cüret vereceğini kaydetmişti.
İnsan Hakları İzleme Örgütü de bu kararın, ikamet müsaadelerinin iptal edileceği endişesiyle mesken içi şiddet mağduru göçmen bayanları resmi kurumlara başvurmaktan alıkoyacağını söylemişti.
Örgüt’ten Hillary Margolis, “Hiçbir bayan istismardan kaçınma ile muhtemelen hudut dışı edilme ortasında seçim yapmak zorunda bırakılmamalı” demişti.
Hükümet ise bu bahiste son kararı vermek için Göçmen Bayanlara Dayanak isimli pilot programından çıkacak bilgileri beklediklerini açıklamıştı.
Pilot çalışmayı yürüten Southall Black Sisters isimli örgüt ise çalışmanın odağının farklı olduğunu belirterek, hükümetin 59. Madde’yi onaylamak için sonuçları beklemesine gerek olmadığını savunmuştu.
İstanbul Kontratı, bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddet ile ayrımcılığa karşı çaba için 2011 yılında İstanbul’da imzalandı.
2012 yılında mukaveleyi imzalayan İngiltere, 10 yıl sonra Temmuz’da mukaveleyi onayladı. Gecikme, bayan hakları savunucuları ve muhalefetteki milletvekilleri tarafından reaksiyonla karşılanmıştı.
Kısaca “İstanbul Sözleşmesi” ismiyle anılan “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Çabaya Ait Avrupa Kurulu Sözleşmesi”ni birinci imzalayan ve onaylayan ülke olan Türkiye, geçen yıl Cumhurbaşkanlığı kararıyla kontrattan çekilmişti.
Hükümetin bu kararı bayan hakları örgütleri ile muhalefetin reaksiyonunu çekmiş, protesto şovları düzenlenmişti.
Çekilme kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle çok sayıda dava açılmıştı.
Danıştay 10. Dairesi, iptal ve yürütmenin durdurulması istemini 2’ye karşı 3 oyla reddetmişti.
