Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesinin Baş Yöneticisi John Lee Ka-chiu, yerel hükümetin yıllık icraatı ve yeni yıldaki planları hakkında merkezi hükümet yetkililerini bilgilendireceği yıllık görev ziyareti için Pekin’e geldi.
Baş Yönetici Lee, 20 Aralık’a kadar sürecek ziyarette Devlet Başkanı Şi Cinping, Başbakan Li Çiang ve Başbakan Birinci Yardımcısı Ding Şüeşiang ile görüşecek.
Hong Kong liderinin, görüşmelerinde Çinli yetkililerle ulusal güvenlikle bağlantılı konuların yanı sıra Hong Kong’un kuzeyinde oluşturulması planlanan yeni metropol bölgesi projesini ele alması bekleniyor.
Lee, ziyaretinde, ulusal güvenlikle bağlantılı suçlarda yerel yargılama yapılabilmesini ve kanun koruyucu kurumların bu konuda yetkilendirilmesini öngören yeni yasal düzenlemenin detaylarını tartışacak.
Hong Kong’un anayasası niteliğindeki Temel Yasası’nın 23. maddesi güvenlikle bağlantılı bazı suçlarda yargılama yapılabilmesi için yerel kanunların çıkarılmasını şart koşuyor.
Ziyaret, muhalif medya patronunun davasına denk geliyor
Lee’nin ziyaretinin, Hong Kong’da kapatılan Apple Daily gazetesinin kurucusu, muhalif medya patronu Jimmy Lai’nin, 2019’da suçluların Çin ana karasına iade yasa tasarısına karşı yürütülen kitlesel protestolardaki rolü nedeniyle “isyana teşvik” ve “dış güçlerle işbirliği” suçlamalarıyla yargılanacağı davanın başlayacağı haftaya denk gelmesi dikkati çekiyor.
Yarın Hong Kong’da ilk duruşması yapılacak davada Lai, Pekin yönetiminin 2020’de çıkardığı Ulusal Güvenlik Yasası kapsamında “dış güçlerle işbirliği” suçlamasıyla yargılanan ilk sanık olacak.
Suçluların Çin ana karası, Makao Özel İdari Bölgesi ve Tayvan’a iadesini kolaylaştıran yasa tasarısı, merkezi hükümetin bölgenin özerk hukuk sistemi üzerinde tahakkümüne yol açacağı gerekçesiyle büyük çaplı kitlesel gösterilerle protesto edilmişti.
Protestoların ardından Çin yönetimi, Haziran 2020’de çıkardığı Ulusal Güvenlik Yasası ile “hükümeti yıkmaya teşebbüs, vatana ihanet ve ulusal güvenliği tehlikeye atan eylemleri” suç haline getirmiş, yasa Hong Kong meclisince onaylanarak bölgede yürürlüğe girmişti.
İçeriği itibarıyla aslen demokrasi yanlısı protesto hareketini hedef alan yasanın yürürlüğe girmesiyle muhalif gazeteciler, siyasetçiler, iş insanları ve aktivistlerin “ulusal güvenlik” gerekçesiyle yargılanmalarının önü açılmıştı.
Yasa kapsamında 100’den fazla muhalif hakkında soruşturma başlatılırken, demokrasi yanlısı çok sayıda sivil toplum örgütü ve medya kuruluşu kapatılmıştı.
Yeni metropol bölgesi
Lee’nin ayrıca, Hong Kong’un kuzeyindeki “Yeni Topraklar” adı verilen dağlık ve sulak alanlar ile doğa parklarından oluşan bölgede yeni metropol kurulması önerisinin detayları da ele alınacak.
Önceki Baş Yönetici Carrie Lam’ın ilk kez 2021’de hükümet programında ortaya koyduğu yeni metropol projesinin yaklaşık 500 bin yeni konutun yapımına alan açılarak kentteki iskan problemine çözüm sağlaması hedefleniyor.
Ayrıca burada inovasyon ve teknoloji, profesyonel hizmetler ve lojistik, ticaret ve sanayi alanlarında oluşturulacak dört büyük bölgenin Hong Kong’un ekonomik büyümesinde yeni itici güç yaratması amaçlanıyor.
Hong Kong’un statüsü
Hong Kong, 1898’de imzalanan “kira sözleşmesi” ile uzun yıllar İngiltere hakimiyetinde kaldıktan sonra 1997’de Çin’e devredilmişti.
İmzalanan ortak deklarasyon çerçevesinde Hong Kong’a 2047’ye kadar basın, ifade, toplanma, inanç ve serbest akademik çalışma gibi özgürlükleri ile bağımsız idari ve hukuki yapısını koruma hakkı tanınmıştı.
Hong Kong, Çin’e bağlı olmasına rağmen kendisine ait para birimi, dil, hukuk sistemi ve kimlik kullanıyor. Özerk yapılı bölgenin sadece savunma ve dış politika gibi konularda Pekin’e bağlı olduğu bu yönetim modeli, “bir ülke, iki sistem” olarak adlandırılıyor.
Pekin yönetimi, son yıllarda bölge üzerindeki hakimiyetini artıracak Ulusal Güvenlik Yasası gibi düzenlemeler ve seçim sisteminde yapılan değişikliklerle bölgenin özerk yönetim yapısını aşındırdığı eleştirilerine hedef oluyor.
